You are currently viewing Cabsidii Diyaarada iyo oohintii Ganacsadaha!

Cabsidii Diyaarada iyo oohintii Ganacsadaha!

Sanadku waa horaantii 1999kii, goobtuna waa Dubai caasimad ganacsiyeedka dalka Midowga Imaaraatka carabta. waxa aan markaas uun shaqo ka helay shirkadii diyaaradaha ee Damal Airlines ee xarunteeda guud ahayd magaalada Dubai..

Taariikh kooban oo ku saabsan shirkadii diyaaradaha ee Damal Airlines

Damal Airlines waxa la asaasay sanadkii 1993kii. Waxa mulkiyadeeda wada lahaa Cabdi Nuur Aadan (Nuur yare} iyo Khaliif Ciise Mudan (AHN). Shaqadan la I qoray waa raacida diyaarad xamuul (Cargo), aniga oo masuul ka noqon doona alaabta hadba diyaarada la saaro, isla markaana hubin doona in la gaadhsiiyey halkii loogu talogalay (load Master).

Waxa aan raaci jirey diyaarad xamuul oo alaabta ka qaadi jirtey garoonka diyaaradaha ee Sharjah Airport isla markaana gayn jirtey Garoomada Kalabaydh oo ku yaala degmada Gabiley, Gobolka Maroodijeex, Somaliland iyo garoonka Boosaaso oo ku yaala Puntland, Soomaaliya.

Shaqadaydii raacida Diyaarada xamuulka (Load Master)

Anigu alaabta diyaaradu sido ee laga soo raray Shaariqa ayaan Masuul ka ahaa oo aan ku salimi jirey wakiilkii diyaarada aan u shaqaynayey ee Damal Airlines ee Kalabaydh. Ka bacdina, soo noqodka waxa aan halkaa ka soo qaadi jirey lacagtii ganacsatada diyaarada ku xidhan ee alaabtooda saaraa diyaaradu ay alaabta Dubai kaga soo iibsan lahaayeen. Lacagtaasi waa lacagtii safarka danbe alaabta ay diyaaradu soo qaadayso lagu soo iiibinayey.

Lacago badan ayaan qaadi jirey oo sida caadiga ah u dhaxayn jirey $100,000 ilaa $300,000. Lacagtaasi wakhtigaa lacag aad u badan ayey ahayd. Sababta aan anigu lacagahaa u qaadi jireyna waxa ay ahayd nidaamka xawilaada lacagaha ayaan si fiican uga hirgalin dalka.

Sidoo kale, ganacsatadu may jeclayn in ay lacagtoodaa badan xawaalada dhigaan si loogu diro Dubai, waaayo lacag badan oo khidmad ah ayaa ka gao`aysay. Wax kale kuma garatide Aniga ayaa xawaalad ahaa. Ma jirin lacag gooni ah oo aan ku qaadan jirey qaadista lacagtaa ee waxa ay ahayd uun qayb shaqadayda ka mid ah.

Garoonka Diyaaradaha ee Kalabaydh

Garoonka Kalabaydh (oo ah garoon macmal ah oo si degdeg ah loo sameeyey), waxa la bilaabay in la isticmaalo oo diyaaraduhu ka dagaan, wixii ka dambeeyey markii ay dagaalada sokeeye ka qarxeen Hargeisa 15 November 1994kii. Waxa uu ahaa halka ay ka dhooofaan masuuliyiinta dawlada ee dibeda u baxayey. Waxa uu ahaa halka ay ka soo degaan dadka u dhashay Somaliland ee ku abtirsada xulafadii dawlada maamulaysay ama “Maryo aloolkii”.

Dhinaca kale, dadka ku abtirsada mucaaridkii dawlada ama “Maleeeshiyadu” waxa ay isticmaali jireeen 2 garoon oo kala ahaa Kabadheere oo ku yaalay duleedka Oodweyne, Burco, Gobolka Togdheer iyo Sallaxley oo ka tirsanayd Gobolka Maroodijeex.

Hadaba, markii colaadii u dhaxaysay reer Somaliland muddo 2 sannadood ah, heshiis lagu soo afjaray ee ay dhamaatay, kuna soo khatimantay weedhii caanka noqotay ee uu yidhi Madaxweynihii Somaliland ee wakhtigaa Maxamed X. Ibraahin Cigaal (AHN) ee ahayd  (Dagaalku waa Mashruuc), diyaaradihii rakaabku waxa ay dib ugu noqdeen oo u wareegeen madaarka Hargeisa oo dib loo furay.

Hase yeeshee, diyaaradihii alaabta xamuulka ah ka soo qaadi jirey Imaaraatka Carabta ee dalka keeni jirey, waxa ay muddo sii isticmaalayeen garoonkaa Kalabaydh, maadaama uu ku dhaw yahay xadka Ethiopia oo alaabtu ay si dhakhso ah ku gaadhayso Harta Sheekh oo ahayd suuqa ganacsi ee ugu wayn Ethiopia wakhtigaa (Wajaale waa shalay).

Sida caadiga ah, Diyaaradu marka ay ka duusho Kalabaydh, waxa ay ka dagi jirtey Boosaaso, halkaa oo aanu ku dajin jirnay waxoogaa aan badnayn oo xamuul ah oo laga soo qaaday Sharjah. Sideedaba, alaabta xamuulka ah ee u socota Boosaaso ee ka imanaysa Dubai, waxa inta badan la saari jirey doonyaha oo wakhti yar ku gaadhi jirey Boosaaso. Sidaa daraadeed, xamuulka diyaaradu qaadayso ee tagaya Boosaaso kana iman jirey Dubai muu badnaan jirin. Magaalada Boosaaso waxa aanu ka sii qaadi jirnay rar ka kooban Lobster (Caar goosato), Kalluun iyo Foox ama Maydi.

Safarkaygii Kalabaydh iyo Diyaaradii Antonov 8

Habeen Jimce soo galayo ayaan iska xaadiriyey Airportkii Shaariqa. Waxa aan raacayaa diyaaradaydii alaabta Xamuulka ah u qaadaysey Kalabaydh iyo Boosaaso. Diyaaradan aan raacayaa waa Antonov 8. Waa diyaarad Soviet Union kii sameeyey 1957kii oo gabowday, gabowday, gabowday!

Gudaha diyaarada marka aad soo gasho waxa aad markiiba urinaysaa  biro duug ah, saliid, shidaal iwm. Waa sidii qof soo galay geerash oo kale. Muuqaal ahaan waa diyaarad foolxun. Qaar ka mid ah fiiilooyinka ama waayirada dabka ee diyaarada ayaa kuu muuqanaya iyaga oo aan qarsoonayn. Gudaha diyaaradu waa cidhiidhi oo meel yar oo ka danbaysa cockpitka diyaarada laga wado ama shidhka ayaan fadhiistaa, mar marna seexdaa.

Diyaarada inta kale bundado xamuul ah ayaa ka buuxa ilaa siliiga oo way jamiran tahay. Diyaaradu suuli ma laha. Ka hor duulimaadka waa in aad soo dhamaysataa musqushaada. Inta duulimaadka lagu jiro haddii ay kaadi ku qabato caagad ayaad isticmaalaysaa, laakiin waa kaadi uun, wax kale lama ogola (waad I fahamtay).